5:131
DE
CLEMENTIA
Idem
Caecinnae:
Tibi
hanc
ipsam
opinionem
ingenii
apud
ipsum
plurimum
profuturam.
Idem
in
Salustium:
Velim
mihi
respondeat,
numquid
hi
quos
protulit
Scipiones
et
Metelli
ante
fuerunt
aut
opinionis,
aut
gloriae,
quam
eos
res
gestae
suae,
et
vita
innocentissime
acta
commendavit.
Hoc
dico,
quum
ab
inferioribus]
Rursus
hoc
membrum
dividitur.
Aut
vult
princeps
iniuriam
vindicare,
quam
intulit
inferior.
Atqui
tali
solatio
minime
eget,
ut
dictum
est.
Aut
vult
offensam
ulcisci,
qua
a
pari
laesus
est:
ut
si
cum
extraneo
principe
bellum
gesserit,
qui
postea
bello
subiugatus,
venerit
in
suam
potestatem:
et
hic
satis
vindicatus
est
fortunae
ac
victoriae
suae
beneficio:
quia
qui
par
erat
quum
laederet,
nunc
illi
subiectus
est.
Subdit
et
alia
in
eandem
rationem
argumenta.
Begem
et
servus]
Eadem
est
sententia,
quam
supra
exsequutus
est.
Quum
regis
potentia
sit
sita
in
perdendo
et
servando,
perdere,
quod
sibi
cum
multis
commune
est,
non
magni
aestimet;
servare,
quod
vere
regium
opus
est
et
gloriosum,
sibi
asserat.
Exerceat
ergo
vim
suam
servando
potius
quam
perdendo.
Perdidit
enim
vitam
qui
debet]
Tangit
locum
illum
communem,
melius
esse
libero
homini
millies
mori,
quam
obtinere
vitam
precariam;
ut
alterius
arbitrio
vivat,
cui
parcitum
est.
[pag.
124]
In
triumpho
cito
transisset]
Alludit
ad
antiquum
morem
Romanorum
triumphantibus
solennem.
Praecedebant
enim
currum
victoris
captivi
hostes,
et
quum
per
viam
publicam
in
pompa
ducti
essent,
poenas
pensuri
in
carcerem
coniiciebantur.
Cicero
Verrina
VII.
:
Quum
de
foro
in
Capitolium
flectere
currum
incipiunt,
captivos
duci
iubent
in
carcerem
:
idemque
dies
et
victoribus
imperii,
et
victis
vitae
finis
fuit.
Dicit
igitur
Seneca
maiorem
laudem
relaturum
qui
victis
hostibus
vitam
indulgeat,
quam
si
occidat:
quod
quamdiu
vivent,
testes
erunt
tuae
clementiae.
Pompa
triumphi
praeterit,
et
statim
evanescit
ex
oculis
nominum:
nempe
quae
ad
horam
spectetur.
Hoc
est
etiam
ex
victoria]
Modus
loquendi
venustissimus,
victoriam
ipsam
vincere,
seu
de
victoria
triumphare.
Sunt
enim
plerique
qui
vincere
sciunt,
sed
parta
victoria
uti
non
possunt.
Abutuntur
itaque
suo
bono,
dum
intemperanter
exsultant,
et
se
supra
modum
efferunt,
atque
ut
in
summa
dicam,
vincuntur
ipsi
ii
sua
victoria.
Qui
se
modeste
gerunt,
ii
vere
sunt
victoria
sua
maiores.
CAPUT
XXII.
Transeamus
ad
alienas
iniurias,
in
quibus
vindicandis
haec
tria
lex
sequuta
est,
quae
princeps
quoque
|