40:13
13
PROLEGOMENA.
putaverimus,
rationem
nobis
reddendam
minime
putamus.
Cur
vero
tibi
potius
quam
alii
cuipiam
consecraverimus,
si
quis
fortasse
roget,
ingenue
dico
me
huius
quidem
consilii
autorem
illum
ipsum
habere,
cui
de
rebus
suis
licuit
prout
libuit
decernere:
sed
idem
quoque
quod
ille
voluit,
ultro
fuisse
maximas
et
iustissimas
ob
causas
facturum.
Quas
enim
ille
in
te
absente
tum
animi
tum
corporis
summas
dotes
mirabatur
ac
plane
suspiciebat,
earum
ego
quum
et
in
pace,
et
in
bello
totis
viginti
mensibus
fuerim
oculatus
testis,
cur
tandem
illius
iudicio
non
assentirer?
Aiebat
autem
ille
se
in
his
librorum
suorum
praefationibus
insistere
Pauli
vestigiis,
qui
non
alio
praecipue
consilio
in
suis
epistolis
nominatim
aliquos
salutaret,
quam
ut
ecclesiis
certos
et
delectos
homines
veluti
spectandos
caeteris
proponeret,
quorum
videlicet
exemplis
ad
veram
pietatem
et
reliquas
virtutes
inflammarentur.
Quam
verum
autem
fuerit
illius
de
te
iudicium,
si
vel
tui
esset
pudoris
in
os
laudari,
vel
fas
esset
quaerere
ut
in
rebus
dubiis
fieri
solet,
quam
multa
et
quam
certa
testimonia
proferri
possent?
Sed
alius
erit,
et
spero,
de
his
rebus
commodior
dicendi
locus.
Aliud
nunc
agere
malo,
et
quidem
tibi
quamvis
maximo,
minime
tamen
omnium
ambitioso
viro
iucundius.
Malo
te
quantumvis
currentem
hortari,
generosissime
domine,
ut
quod
agis
hoc
ipsum
agas,
id
est
ut
te
totum,
sicut
felicissime
coepisti,
non
tantum
ad
haec
sacra
tum
assidue
legenda,
audienda
et
meditanda,
tum
etiam
re
ipsa
usurpanda,
sed
etiam
ad
ecclesias
iustis
omnibus
rationibus
tuae
isti
tum
dignitati
tum
animi
fortitudini
convenientibus,
tuendas
et
conservandas
applices.
Te
unum
praecipue
ab
iis
peti
qui
salva
religione
se
consistere
non
posse
putant,
ne
ipsi
quidem
tui
et
piorum
omnium
capitales
inimici
dissimulant.
Sed
aut
ego
te
non
novi,
aut
ista
potius
tuas
virtutes
acuunt
quam
retundunt.
Quae
sit
Deo
de
suis
defendendis
cura
tu
ipse
optime
sensisti,
ac
etiam
animadvertisti.
Ipsa
te
innocentia
et
integritas
adversus
omnes
criminationes
satis
defendit.
Habes,
si
quisquam
tui
ordinis
alius,
intus
et
in
pectore
invictum
illud
praesidium,
quod
ipsi
profani
homines
murum
aheneum
vocarunt:
bonam
conscientiam
dico,
qua
vel
una
fretus,
omnes
adversarios
facile,
mihi
crede,
superabis.
In
istis
porro
certaminibus
nihil
aeque
te
confirmabit
atque
diligens
propheticorum
scriptorum
cum
historiis
comparatio.
Ibi
enim
demum
non,
uti
homines
solent
ex
aliqua
praeteritarum
rerum
observatione,
futurarum
exitus
fallaciter
coniiciuntur,
non
consilia
dubia
capiuntur,
non
ex
ancipiti
illo
causarum
secundarum
concursu
exitus
impediuntur,
sed
quasi
Dei
ipsius
consiliis
intersis,
veras
conversionum
causas,
initia,
progressus,
exitus
intuebere,
et
eas
quidem
planas
ac
perspicue
declaratas.
Etsi
enim
habent
prophetae
sua
aenigmata,
tamen
sedulo
omnia
inter
se
comparantibus,
et
idiomatos
prophetarum
gnaris,
atque
adeo
cum
ipsis
praedictionibus
conferentibus
rerum
eventus,
omnia
sic
plana
fient,
ut
velut
e
coelis
humana
omnia
despicere
tibi
mox
videaris:
praesertim
fido
isto
duce
fretus,
qui
te
per
invia
et
inaccessa
quaevis
certo
tramite
deducat.
Neque
vero
ulla
causa
est
cur
ista
vel
ut
vulgaria
despiciantur,
vel
ut
rerum
iam
olim
obsoletarum
narrationes
contemnantur,
sicut
argutulis
hodie
quibusdam
videtur.
Neque
enim,
ut
nonnulli
putant
rerum
istarum
imperiti,
de
rebus
parvis
ac
plebeiis
agunt
prophetae:
sed
de
maximis
illis
monarchiis,
quarum
hodie
nullas
similes
habemus,
de
summorum
regum
ac
principum
statu,
de
maximarum
civitatum
et
in
pace
et
in
bello
salute
et
interitu,
sedente
pro
tribunali
magno
illo
exercituum
Deo,
in
his
libris
disceptatur
ac
decernitur.
Nec
enim
eorum
temporum
reges,
quantumvis
profani
et
impii,
idem
factitabant
quod
hodie
nonnulli,
quos
adeo
pudet
os
Domini
per
servos
suos
loquentis
interrogare,
ut
nihil
magis
caveant,
et
fidos
Dei
servos
munere
suo
fungentes
audeant
ambitionis
accusare.
Imo
nulla
tum
gens
erat,
sicut
omnes
et
sacrae
et
profanae
historiae
testantur,
quae
de
rebus
gravioribus,
inconsultis
suis
prophetis,
decerneret.
Neque
quum
haec
dico,
verbi
ministros
in
regum
aut
principum,
aut
ullorum
magistratuum
solio
colloco,
vel
quorundam
ambitioni
faveo:
sed
dico
quod
res
est,
quodque
adeo
experientia
ipsa
sero
iam
probat,
ut
te
ipsum,
generosissime
Domine,
in
tempore
animadvertisse,
atque
adeo
praedixisse
memini.
Deinde
ut
de
tem-
|