21:129 129 VITA CALVINI. 130 sed etiam ex senatus consensu Gallicam ecclesiam, constituta etiam ecclesiastica disciplina, plantavit. Sic exspectatione sua frustratus Satan pro Genevensi ecclesia Calvinum alibi exceptum et aliam mox alibi natam ecclesiam conspexit: nihilo interea segnius laborans, ut aedificium Genevense prorsus concussum penitus everteret. Itaque mox reperit male feriatos nonnullos qui, ut pietatis nescio cuius obtentu iniquissimum illud decretum tegerent, panem communem, quo antea in coena utebantur, in azymum censerent converti oportere, scilicet ut novis dissidiis ansam praeberent. Neque hoc consilium Satanam fefellisset, nisi Calvinus bonos nonnullos ista mutatione usque adeo offensos, ut etiam a coena sibi abstinendum putarent, serio monuisset, ne ob istud aoiayoQov litem moverent. Sic obtinuit panis azymi usus: de quo etiam postea restitutus Calvinus nunquam contendendum putavit, minime tamen dissimulans, quid alioqui magis esset probaturus. At ecce longe mox aliud periculosius malum anno videlicet MDXXXIX. exortum, simulque Calvini diligentia exstinctum. Erat tum episcopus Carpentoratensis Iacobus Sadoletus magna eloquentia homo, sed qua inprimis ad opprimendam veritatis lucem abuteretur: nec aliam ob causam in cardinalium numerum adscitus, quam ut vir alioqui vitae non flagitiosae quos posset colores falsae religioni induceret. Is observata eius temporis occasione destitutum tantis pastoribus gregem facile se intercepturum arbitratus, viciniam quoque praetexens (est enim Carpentoratensis civitas Delphinatui, et hic rursus Sabaudiae contiguus) literas dedit desideratissimis, quos vocat, senatui, consilio populoque Genevatium inscriptas, in quibus nihil eorum praetermisit quae ad eos in Romanae illius meretricis gremium revocandos pertinerent. Illis nemo tum erat Genevae qui responsum opponeret: adeo ut nisi peregrino sermone scriptae fuissent, [B 2] magnum civitati in eo rerum statu damnum daturae fuisse videantur. At illas Calvinus Argentinae quum legisset, omnium iniuriarum oblitus sic statim et vere et eloquenter respondit, ut ille mox totum istud negotium tanquam desperatum omiserit. Sed neque tamdiu exspectavit Calvinus, ut legitimum illum pastoris affectum testaretur, quem adversus Genevenses ipsos *) tum apud suos gravissime pro communi pietatis causa laborantes retinebat: cuius demum affectus luculentum testimonium exhibent insignes epistolae, quas ad illos anno ipso quo reiectus est ac proxime consequuto Argentinae dedit : quibus 2) nimirum hoc unum agit, [fol. II. 4] ut et ad resipiscentiam coram Deo 1) erga sanioris iudicii Genevenses {Ead. recenti). 2) quibus . comprobavit om. edd. recentiores. Calvini opera. Vol XXI.