5:125
LIBER
I.
CAPUT
XIX.
tyrannis
suam
miseriam,
quum
possint
sibi
facili
ratione
conciliare
hominum
animos,
si
volentibus,
non
invitis
imperent.
Errat
enim
si
quis
existimat]
Pendet
ab
altera
sententia:
Necesse
est
multos
timeat,
quem
multi
timent.
Timet
enim
omnes,
qui
omnibus
est
causa
timoris.
Et
illi
est
ab
omnibus
periculum,
qui
omnium
ipse
periculum
est.
Idem
est
quod
dicit
Curtius
libro
X.:
Nullum
ei
satis
fidum
esse,
quem
metuat.
Securitas
securitate
mutua]
Hac
lege
poterit
sibi
princeps
ab
omnibus
securitatem
polliceri,
si
omnes
securos
reddat.
Plinius
in
Panegyrico:
Habes
amicos,
quia
amicus
ipse
es.
Neque
enim
ut
alia
subiectis,
ita
amor
imperatur.
Neque
est
ullus
affectus
tam
erectus,
et
liber,
et
dominationis
impatiens,
nec
qui
magis
vices
exigat.
Non
opus
est
instruere]
Quod
tyranni
iaciunt,
qui
quum
inter
cives
suos
versantur,
quasi
ab
hostibus
obsideantur,
vallo
et
castris
se
muniunt.
Plutarchus
in
vita
Arati
eius
verba
refert
ad
Philippum,
in
hunc
modum:
Latrones
saxa
incolunt,
et
rupes,
et
praecipitiis
se
tutantur:
regi
autem
nihil
fide
ac
benevolentia
firmius
aut
munitius
esse
potest.
Et
Plinius
de
Domitiano
loquens:
Ille
tamen
quibus
sibi
parietibus
et
muris
salutem
suam
tueri
videbatur,
dolum
secum,
et
insidias,
et
ultorem
scelerum
deum
inclusit.
Arces]
Non
negligenda
est
verbi
proprietas.
Arx
enim
saepe
dicitur
sedes
tyranni,
quemadmodum
adnotavit
Paedianus
in
Divinationem.
Salvum
regem
in
aperto]
Hoc
significat
Mimus
Publianus
:
Bona
comparat
praesidia
misericordia.
Inexpugnabile
munimentum,
amor
civium]
Pulchra
acclamatio,
quae
omnia
complectitur.
In
hanc
sententiam
Plinius
in
Panegyrico
:
Quanto
nunc
tutior,
quanto
securior
eadem
domus,
[pag.
118]
postquam
non
crudelitatis,
sed
amoris
excubiis,
non
solitudine
et
claustris
defenditur.
Ecquid
ergo
non
discimus
experimento,
fidissimam
esse
custodiam
principis,
ipsius
innocentiam?
Salustius
in
Iugurtha:
Non
exercitus,
neque
thesauri
praesidia
regni
sunt,
sed
amici,
quos
neque
armis,
neque
auro
parare
queas
:
officio
et
fide
parantur.
Haec
arx
inaccessa,
hoc
inexpugnabile
munimentum,
non
egere
munimento.
Frustra
se
terrore
succinxerit,
qui
septus
caritate
non
fuerit.
Armis
enim
arma
irritantur.
Plutarchus
in
vita
Arati:
Vera
ac
stabilis
civium
benevolentia,
optima
principis
custodia
est.
Antigonus
etiam,
Demetrii
pater,
dicebat
benevolentiam
sibi
semper
visam
optimum
regni
fundamentum,
verissimumque
praesidium.
Quid
pulchrius
quam
vivere
optantibus
cunctis]
Hoc
me
hercule
unum
satis
esse
debeat
principi,
quo
se
omnibus
amabilem
reddat:
quod
ita
et
vitae
eius
|