5:118  aegros  affligunt,  qui  faciles  curationes  primum  admovent,  et  fallentia  remedia,  nec  desperant  quamdiu  aliquid  tentare  possunt.  Morbis  medentur,  non  irascuntur.  Quorum  animus  affectus  est]  Id  est  male  habitus  et  male  dispositus,  ut  vulgo  loquuntur.  Sic  enim  affectus  fere  accipitur  [pag.  110]  in  malam  partem,  quum  est  sine  adiecto.  Livius  libro  IX.:  In  corpore  tamen  afFecto  vigebat  vis  animi  consiliique.  Nec  mortifera  signat]  Alludit  ad  praesagia  medicorum,  quibus  certam  mortem  praenunciari  scribunt.  CAPUT  XVIII.  Servis  imperare  moderate,  laus  est:  et  in  mancipio  cogitandum  est,  non  quantum  illud  impune  pati  possit,  sed  quantum  tibi  permittat  aequi  bonique  natura,  quae  parcere  etiam  captivis  et  pretio  paratis  iubet.  Quanto  iustius  his  iubet,  tanto  iustius  hominibus  liberis,  ingenuis,  honestis,  non  ut  mancipiis  abuti,  sed  his  quos  gradu  antecedas,  quorumque  tibi  non  tradita  servitus,  sed  tutela.  Servis  ad  statuam  licet  confugere,  quum  in  servum  omnia  liceant.  Est  aliquid  quod  homini  in  hominem  licere,  commune  ius  animantium  vetet.  Quis  non  Vedium  Pollionem  peius  oderat,  quam  servi  sui,  quod  muraenas  sanguine  humano  saginabat,  et  eos  qui  se  aliquid  offenderant,  in  vivarium,  quid  aliud  quam  serpentibus,  obiici  iubebat?  O  hominem  mille  mortibus  dignum,  sive  devorandos  servos  obiiciebat  muraenis,  quas  esurus  erat:  sive  in  hoc  tantum  illas  alebat,  ut  sic  aleret.  Quemadmodum  domini  crudeles  tota  civitate  commonstrantur  invisique  et  detestabiles  sunt,  ita  regum  et  iniuria  latius  patet,  et  infamia  atque  odium  saeculis  traditur.  Quanto  autem  non  nasci  melius  fuit,  quam  numerari  inter  publico  malo  natos?  A  maiori  ad  minus  :  Si  non  omnia  licent  domino  in  servum,  ergo  nec  principi  in  subditum.  Sic  enim  debet  dominus  servo  imperare,  ut  interim  agnoscat  hominem.  Sic  princeps  dominari  subdito,  ut  hominem  agnoscat  et  liberum.  A  minori:  Si  domini  crudeles,  quorum  crudelitas  privatis  parietibus  continetur,  tota  civitate  commonstrantur:  regum  saevitia,  quae  in  populos  exercetur,  in  vulgus  infamis  esjb,  et  ad  posteritatis  quoque  memoriam  dimanat.  Servis  imperare  moderate]  Est  etiam  erga  infimum  hominum  genus  servanda  iustitia,  inquit  Cicero.  Hi  sunt  servi,  quibus  uti  bene  quidam  praecipiunt  ut  mercenariis,  ad  exigendas  operas,  et  iusta  praestanda.  Plato  quoque  in  VI.  de  Republica:  Est,  inquit,  recta  servorum  educatio,  ut  nulla  illis  contumelia  inferatur,  iniuriaque  iis  multo  minus,  si  fieri  possit,  quam  aequalibus  inferenda.  Modus  tamen  ad-  8*