5:111
DE
CLEMENTIA
Ut
sententiam
suam
quisque
scriberet]
Hic
ritus
ut
plurimum
in
iudiciis
publicis
observabatur,
ut
iudices
audita
causa,
sententiam
buam
scriberent,
et
in
urnam
coniicerent,
sic
ut
alter
alterius
sententiam
ignoraret,
et
omnes
omnium.
Tum
praetor
qui
quaestioni
praeerat,
ex
eorum
sententia
qui
numero
vincebant,
[pag.
103]
pronunciabat.
Id
tamen
perpetuum
non
erat:
quod
certum
est
ex
loco
Ciceronis
in
oratione
pro
Cluentio.
Quaesivit,
inquit,
a
reo
C.
Iunius
quaesitor
ex
lege
illa
Cornelia
quae
tum
erat,
clam,
an
palam
de
se
sententiam
ferri
vellet.
De
Oppianici
sententia
responsum
est,
quod
is
Habiti
1)
familiarem
esse
Iunium
dicebat,
clam
ferri
velle.
Itum
est
in
consilium:
omnibus
sententiis
praeter
unam,
quam
suam
Stalenus
esse
dicebat,
Scamander
prima
actione
condemnatus
est.
Falluntur
ergo
qui
semper
tabellares
fuisse
sententias
existimant.
Ne
ea
omnium
fieret,
quae
Caesaris']
Hoc
est,
ne
si
palam
protulisset
Augustus
sententiam,
omnes
eius
autoritatem
instar
praeiudicii
sequerentur.
Ita
erant
liberiores
quae
scribebantur
sententiae.
Quare
Cicero
de
lege
agraria,
tabellam
qua
ferebantur
suffragia,
vocat
indicem
tacitae
libertatis
;
et
alibi
tabellae
latebram.
Iuravit
se
Tarii
locupletis
hominis]
Cur
iuraverit
Augustus,
postea
aperit
Seneca,
ne
scilicet
videretur
spolii
(ut
dicitur)
cupiditate
conficere
beluam
:
et
ideo
filium
ab
haereditate
paterna
deiicere,
ut
ipse
haeres
institutus
in
locum
succederet.
Quod
hic
Tarium
hominem
locupletem
appellat
Seneca,
homo
ipse
praedives,
non
abs
re
est.
Siquidem
Tarius,
ut
scribit
Plinius
in
eo
quem
citavimus%
loco,
millies
sesterrium
liberalitate
Augusti
congestum
agris
coemundis
exhausit:
quae
summa
facit
aeris
nostri
vicies
quinquies
centena
millia,
seu
duos
milliones
et
quingenta
millia
coronatorum:
ut
colligitur
ex
supputatione
Budaei.
Neque
enim
mihi
curae
est
quid
garriat
Porcius
Latro
Vicentinus.
Quid
sit
adire
haereditatem,
quod
et
cernere
dicitur,
nulli
ferme
iurisconsulto
non
cognitum
est.
Significat
enim
haeredem
profiteri,
et
se
pro
haerede
gerere.
Unde
et
metaphorice
cernere
haereditatem
alienae
laudis,
Ciceroni
ad
Dolabellam,
et
libro
VI.
ad
Atticum:
cernere
amorem.
Non
contemnendus
est
error
Marcelli,
cuius
verba
sunt:
Cernere,
cedere
significat;
unde
et
cernere
haereditatem
filii
patribus,
id
est
cedere
dicti
sunt.
Imo
vero
filii
patrum
haereditatem
cernunt,
id
est
adeunt.
Satis
habere
fiduciae
in
bona
conscientia]
Non
enim
sapientis
est
se
extra
quaerere,
et
pendere
a
rumoribus,
sed
conscientiae
suae
fiducia
niti,
ut
philosophi
praedicant.
Cicero
ad
Atticum
libro
XII.:
1)
Hodie
legitur:
Aviti.
|