36:11  11  PROLBGOMENA.  dit  est  veritable.  Qui  plus  est  ce  n'a  point  este  en  l'eschole  que  ce  Commentaire  a  este  recueilli  pour  la  seconde  fois,  mais  a  este  escrit  en  la  maison  et  de  mot  a  mot  sous  V  Autheur,  qui  a  si  dextrement  dispose  et  digere  le  tout,  qu'en  le  lisant,  vous  appercevrez  qu'en  ce  livre,  comme  es  autres  qui  sont  ia  procedez  de  luy,  il  a  grandement  servi  a  l'Eglise  de  Dieu,  et  fidelement  monstre  le  chemin  a  ceux  qui  desirent  profiter  en  V  estude  de  Theologie,  specialement  par  ces  Commentaires  ci,  qui  estans  attentivement  leus  ne  serviront  pas  moins  a  esclaircir  plusieurs  passages  des  autres  livres  de  V  Escriture  saincte,  quHls  sont  tresutiles  pour  donner  a  entendre  le  vray  sens  du  Prophete  Isaie.  Cela  m'a  esmeu  de  les  traduire  tout  de  nouveau  en  Francois,  a  fin  que  ceux  d'entre  vous  qui  n'entendent  pas  la  langue  Latine  ne  fussent  frustree  diun  tel  bien.  Lisez  et  profitez  en  la  crainte  du  Seigneur.  VI.  Ioannis  |  Calvini  |  Commentarii  |  in  Isaiam  |  prophetam.  |  Primum  collecti  opera  et  diligentia  N.  Gallasii  :  deinde  locupletati  et  |  expoliti  magno  labore  et  cura  ipsius  Authoris  :  tertio  recogniti  et  aucti  I  ampla  accessione  locorum  Scripturae  qui  passim  in  toto  opere  citantur:  |  nunc  postremo  aliquot  locis  ex  autographo  ipsius  Authoris  restituti.  |  Additi  sunt  in  fine  tres  Indices  locupletissimi.  |  (Emblema).  Excudebat  |  Eustathius  Vignon  |  M.  D.  LXXXIII,  (fol.)  Sex  folia  liminaria;  terniones  quadraginta  octo  (a.z;  A.Z;  Aa.Bb);  530  paginae  numeratae  et  19  folia  cum  indicibus.  Emblema  et  Praefatio  ad  lectorem  ut  in  N.  IV.  VII.  Ioannis  Calvini  operum  omnium  Tomus  quartus.  Genevae  apud  Ioannem  Vignon,  Petrum  et  Iacobum  Chouet.  M.  DC.  XVII.  (fol.)  Emblema  anchorae  sine  adagio.  Sex  folia  liminaria,  ut  in  praecedenti.  Terniones  quadraginta  et  tres  (A.Z;  AA-.VV),  paginae  numeratae  481.  Textus  binis  columnis  inscriptus.  Caetera  omnia  ut  in  pracedenti.  VIII.  Editio  Amstelodamensis.  Non  abs  re  erit  recensitis  editionibus  subiungere  utramque  Gallasii  praefationem.  Prior  haec  est:  NICOLAUS  GALLASIUS  PIO  LBCTOBI  S.  Tametsi  me  Commentarios  istos  colligentem  primum  labor  et  difficultas,  deinde  varia  hominum  iudicia  terrebant:  dum  tamen  utilitati  vestrae  consulerem,  Christiani  lectores,  nec  recusandos  mihi  labores,  nec  quidquam  reformidandum  esse  existimavi.  Difficultates  facile  tollebat  perspicua  interpretandi  ratio,  qua  autor  ipse,  ut  in  scribendo,  sic  in  dicendo  multo  magis  uti  solet.  Quod  si  obscurioribus  in  locis,  quae  in  hoc  propheta  multa  sunt,  haerebam,  nec  iudicium  eius  ad  explicanda  planius  et  polienda  omnia,  nec  consilium  defuerunt.  Nam  ex  familiari  communicatione,  quae  mihi  cum  ipso  quotidiana  erat,  nodi  mihi  solvebantur,  qui  me  alioqui  diutius  remorari,  aut  implicitum  tenere  potuissent.  Praeterea  succisivis  quibusdam  horis,  quum  scilicet  a  gravioribus  negotiis,  quibus  paene  obruitur,  aliquid  erat  vacui  temporis,  quidquid  a  me  descriptum  erat  ei  recitabam:  ut  si  non  exacte  omnia  examinare,  saltem  addere  quae  necessaria  erant,  expungere,  ac  monere  ipsi  liceret.  Quod  fecit  diligenter,  tametsi  vix  interdum  duos  aut  tres  versiculus  legeram,  quin  alio  statim  vel  ab  interturbatoribus  vel  ab  amicis  vocaretur.  Interea  qua  fide  et  diligentia  poteram  haec  recensens,  nactus  otium  et  occasionem,  iterum  ac  saepius  ipsum  rogabam.  Laborem  vero  meum  sublevabant  annotationes  quas  iam  antea  ex  ipsius  Calvini  concionantis